Görüntülü görüşme zorunluluğu kalkıyor!

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

PSM DERGİSİ

Bankaların kimliği uzaktan doğrulayarak müşterileriyle mesafeli sözleşme ilişkisi kurabilmesinin önü, 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nda 26 Haziran 2020 tarihinde yapılan değişiklikle açılmıştı. Sonrasında, 24 Şubat 2021 tarihli Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik yayınlandı ve 1 Mayıs 2021’de yürürlüğe girecek şekilde gerçek kişilerde uzaktan kimlik tespiti yapılabilmesine ilişkin hükümler belirlendi.

İlgili hükümler gereği, uzaktan kimlik tespiti yapılırken görüntülü görüşmeyle birtakım güvenlik kontrollerinin sağlanması zorunlu kılınıyor. Her ne kadar sektörde kullanılan çözümlerde yapay zeka desteğiyle belirli aşamalar self servis olarak geçilse de müşterilerin son adımda her halükarda temsilciyle görüşmesi gerekiyor. 3 yıla yaklaşan dönemde bu yöntemle 15 milyona yakın bireysel müşteri uzaktan banka müşterisi oldu. Başvuru yapan müşterilerin başarılı olarak uzaktan hesap açılış oranı ortalaması zamanla artarak yüzde 25’lerden 50’lere çıktı.
BDDK yetkilileri, bu düzenleme öncesinde dünyadaki örnek uygulamaları detaylı olarak inceledi. Yetinmeyip Türkiye Bankalar Birliği ile koordineli şekilde çalışma grupları oluşturdu. Sektör için en güvenli ve verimli yöntem belirlenmeye çalışıldı.

Bankalar ve finans kuruluşları da BDDK tarafından sağlanan bu imkandan azami ölçüde istifade edebilmek için önemli yatırımlar yaptı. Bazıları kendi yazılım ekipleriyle geliştirme yaptı, bazıları da benim de mensubu olduğum Enqura gibi bu alanda ürün geliştiren şirketlerden destek alarak ilerledi. İstenen akışı hakkıyla kurgulayabilmek için bazen 2-3 tedarikçinin ürünlerini alıp birleştirmek zorunda kaldılar. İşin teknolojik yatırım boyutunun yanında, görüntülü görüşme için özel eğitilmiş temsilci ekipleri kurup çağrı maliyetlerine de katlandılar.
Sonuç olarak 3 yıla varan bir sürede hem son kullanıcılar hem de banka ve finans kuruluşları önemli bir deneyim elde etti. Bildiğimiz kadarıyla hatırı sayılır bir dolandırıcılık vakası yaşanmadan milyonlarca müşterinin finansal hizmetlere erişimi sağlanmış oldu.

Artık görevin ilk bölümü tamamlanmak üzere! En üst düzey BDDK yetkilileri, katıldıkları etkinliklerde, uzaktan kimlik tespiti sürecinde görüntülü görüşme zorunluluğunu kaldırmaya hazırlandıklarını ifade ediyor.

Yeni dönemde bizi ne bekliyor?

Yetkililer ifadelerinde, halen canlı müşteri temsilcisi yönetimiyle sağlanan güvenlik kontrollerinin yapay zeka desteğiyle eksiksiz olarak yapılmasını beklediklerini belirtiyor. Diğer bir deyişle, yapay zeka destekli tam otomasyon sağlansa da güvenlikten zerre kadar ödün verilmeyecek.
Beklentiyi anlamak için, bugün görüntülü görüşme içerisinde hangi kontrollerin yapıldığını iyi analiz etmeliyiz. 40’a yakın kurumsal şirkete uzaktan kimlik tespiti ürünü sağlayan bir şirketin yöneticisi olarak, düzenleyicinin bankalardan ve tedarikçilerden ne beklediğini yorumladığımda ortaya şu başlıklar çıkıyor:

Müşteri tarafından erişilebilirlik

Görüntülü görüşme bugün, yönlendirmeye ihtiyacı olan (işitme engelliler de dahil) vatandaşlarımızın müşteri temsilcisi yardımıyla uzaktan hesap açılışı yapabilmesini sağlıyor. Self servis adımlarda alt yazıları okuyup talimatları tam anlamıyla takip edemeyen müşteriler işlemlerde başarısız oluyor.
Yeni dönemde tamamen self servis bir süreç kurgulandığında sesli sanal asistan desteğinin, otorite tarafından zorunlu kılınmasa bile ayrıştırıcı bir faktör olacağını düşünüyorum. Bu sayede görme engelli ya da kısıtlı müşteriler bile sesli uyarıları takip edip bazı basit hareketleri yaparak uzaktan hesap açılışını tamamlayabilir.

Kimlik belgesinin gerçekliği ve canlılığı

Bugün müşteri temsilcisi, kimlik belgesinin üzerindeki görsel güvenlik öğelerini gözle kontrol etmek zorunda. Yeni dönemde hologram, giyoş, hayalet resim, gökkuşağı baskısı, mikro yazı, kimlik üzerindeki yazıların tipi, düzeni, sayısı, büyüklüğü, aralığı ve tipografisi gibi görsel güvenlik öğelerinin yapay zekayla kontrol edilmesi gerekecek. Ayrıca kimliğin bütünlüğünün bozulmadığı ve manipüle edilmediğinin de doğrulanması istenecek. Belgenin farklı bir kaynaktan gösterilmediğine dair, imza gibi görsel güvenlik öğelerinin o anda parmakla kapatıldığının yapay zekayla anlaşılması da canlılık için önemli olacak.
Bununla birlikte, NFC ile kimlik çipinin doğrulanması yeni dönemde daha da önem kazanacak. Belki de kurum, kişisel verileri OCR’dan okumayı tamamen kaldıracak ve sadece çip verisine güvenecek. Android telefonlarda sıklıkla yaşanan, kimliğin nereye temas etmesi gerektiğinin bulunamaması ve doğrulamanın yapılamaması problemine titreşimli ve sesli uyarı vermek gibi yöntemlerle çözüm bulan ürünler tercih edilecek ve daha başarılı olacak.

Kişinin kimlik sahibi olduğunun ve canlılığının doğrulanması

İbraz edilen kimlikteki biyometrik fotoğraflarla başvuruyu yapan kişinin eşleşmesi ve kişinin o anda canlı olarak orada olduğunun ispatı için, uluslararası geçerliliği olan NIST ya da TSE gibi kurumlardan onaylı bir yüz doğrulama ve canlılık analizi zorunlu olacak. Bu analizin yanlış kişiyi doğrulama oranı için bir sınır getirilecek. Bu konuda gerekli düzenlemeyi yapan MASAK yüz doğrulama için 1/10.000.000 hata payı sınırı tanımladı. Ancak genelde piyasadaki ürünlerin NIST onaylı olması ve NIST testlerinin 1/1.000.000 hata payına göre yapılıyor olması bazı soru işaretlerini de beraberinde getirdi. TSE’nin henüz bir test süreci yok ama bu konuda hazırlık yapıldığını biliyoruz.

Diğer taraftan “deepfake” tehdidinde büyük bir artış olduğunu görüyoruz. Yüz ve canlılık doğrulama adımında deepfake ataklarına karşı en iyi korumayı sağlayan, görüntüyü çok hızlı işleyerek deepfake bir videodaki yavaşlığı ya da anormalliği anlayabilen ürün ve yazılımlar bu noktada öne çıkacaktır.

Kişinin açık rızası ve beyanı

Görüntülü görüşme içerisinde bugün bazı bilgiler başvuru sahibinden sözlü olarak alınıyor. Kimlik seri numarası gibi bilgileri sesli olarak okuması isteniyor. Bankaya başvuruda bulunduğunun ve hesap açılışına açık rıza verdiğinin sözlü olarak onayı alınıyor. Bu noktada, kullanılan ürünün ya da yazılımın konuşmayı yazıya dönüştürüp bu metni de okunması gereken metin ile yapay zeka desteğiyle eşleştirmesi beklenebilir. Ekranda gösterilen özel metinler müşteriye okutulup doğrulaması yapılabilir.
Diğer taraftan, BDDK’nın müşterileriyle uzaktan sözleşme imzalanması konusunda yayınladığı son genelge kapsamında tariflenen çok faktörlü kimlik doğrulama çözümlerinden biri kullanılarak da müşteriye gösterilecek bir hizmet sözleşmesinin elektronik olarak imzalanması, hesap aşılış sürecinin ayrılmaz bir parçası haline gelebilir.

Sürecin kesintisizliği ve kayıt edilmesi

Elbette kimlik tespiti süreci manipüle edilmemiş ve uçtan uca kesintisiz olarak tamamlanmış olmalı. Bunun için bugün de olduğu gibi işlem log’ları kesintisizliği ispat edecek şekilde oluşturulmalı, yarıda kalan işlemler yeniden tekrarlanmalı. Bunun yanında, özellikle canlılık tespiti adımında müşterinin yaptığı hareketlerin ekran kaydının alınması gerekecektir. Ek olarak müşterinin açık rızasının da ekranda gösterilecek bir metnin okunması usulüyle alınabileceğini ve bu sözlü beyanında kamerayla kaydının oluşturulabileceğini düşünüyorum.

Tüm bu kapsamın kişisel yorumuma dayalı olduğunu ve tabii ki nihai olarak tüm gereksinimler BDDK tarafından net bir şekilde tanımlandıktan sonra resmi daha iyi görebileceğimizi belirtmem gerek.
Enqura olarak üzerinde çalışılan yeni düzenlemeyi merakla bekliyoruz. Ancak gururla söyleyebilirim ki bugün sahibi olduğumuz “AI on Mobile” teknolojisiyle yapay zekayı mobil cihaz üzerinde çalıştırarak ultra hızlı ve keskin data işleyebilmemiz ve gelişmiş ürün özelliklerimiz sayesinde yüzde 85’e varan başarılı hesap açılış oranı sağlayarak yukarıda tariflediğim tüm başlıklarda yapılacak düzenlemelere en hazır ürüne sahibiz. Gelişmeleri yakında takip ederek, bankalarımıza ve BDDK’ya tabi tüm diğer kuruluşlara en iyi hizmeti verebilmek için çalışacağız.